بررسی تنوع ریخت شناسی جمعیتهای دو گونه بومادران ایران ( Achillea nobilis L و .Achillea aleppica DC)

بومادران (L. Achillea) یکی از گیاهان با ارزش در صنایع داروسازی، آرایشی و بهداشتی است که مواد موثره دارویی آن عمدتا در گلهای آن تولید می شود. در این پژوهش تنوع جمعیتهای دو گونه بومادران (Achillea nobilis L. subsp. neilreichii و DC. subsp. aleppica Achillea aleppica) با استفاده از ویژگیهای ریخت شناسی (مورفولوژیکی) گیاهان در مزرعه مورد بررسی قرار گرفت. صفات مورد مطالعه عبارت بودند از: ارتفاع گیاه، قطر گیاه، تعداد گل ، قطر گل آذین ، وزن تر بوته و وزن خشک بوته. نتایج تنوع مناسبی را بین جمعیتها نشان داد. بعضی از جمعیتها از نقطه نظر صفات بررسی شده عملکرد بسیار بهتری از سایر جمعیتها داشتند. در گونه A. nobilis جمعیت "گیلان7 " بیشترین و جمعیت "سمنان1 " کمترین مقادیر را در صفات مورد بررسی نشان دادند. نتایج تجزیه همبستگی بین صفات در گونه A. nobilis نشان داد که تنها همبستگی بین صفات زایشی و رویشی، همبستگی بین محصول(متوسط وزن تر بوته) و قطر گل آذین بوده است. نتایج تجزیه خوشه ای نشان داد که دو گروه 4 و 5 به دلیل داشتن بیشترین تعداد گل و بالاترین قطر گل آذین جمعیتهای برتر را در خود جای داده اند. در بین جمعیتهای A. aleppica جمعیت "ایلام" با داشتن تعداد گل نسبتا بالا (17/8عدد) به این علت که کمترین قطر گیاه را داشته و کشت تعداد بوته بیشتری را در واحد سطح امکان پذیر می کند، به عنوان جمعیت برتر معرفی شد. این نتایج می تواند راه را برای معرفی و تولید واریته های مناسب هموار کند.